SiRM-project: toekomstig lablandschap en professionele autonomie
22-7-2024De laatste jaren verandert de organisatie van laboratoriumdiagnostiek door ontwikkelingen zoals de komst van nieuwe partijen die via fusies en overnames de markt betreden, toenemende investeringsdruk door technologische ontwikkelingen, noodzaak van gegevensuitwisseling over de zorgketen heen en afname van resources (geld en personeel). Als reactie op deze ontwikkelingen heeft de afgelopen jaren een aantal ziekenhuizen (een deel van) hun laboratoriumdiagnostiek verzelfstandigd of uitbesteed. Hierdoor is het laboratoriumlandschap in Nederland snel veranderd en zijn er op dit moment verschillende vormen hoe de laboratoriumdiagnostiek georganiseerd is. De achterliggende gedachte bij deze ontwikkelingen is dat de kwaliteit, toegankelijkheid en/of doelmatigheid van de diagnostiek toe kan nemen door laboratoriumdiagnostiek te verzelfstandigen of uit te besteden.
Leden van de NVMM en NVKC geven aan dat na outsourcen van laboratoria de benodigde inspraak in de optimale organisatie van laboratoriumonderzoek en patiëntenzorg - van aanvraag tot duiding - niet altijd meer aanwezig is. De besturen van de Wetenschappelijke Verenigingen voor Medische Microbiologie (NVMM) en Klinisch Chemie (NVKC) willen daarom in kaart brengen wat de invloed is van het verzelfstandigen en uitbesteden van laboratoriumdiagnostiek op de professionele randvoorwaarden zoals beschreven in de beider beroepsprofielen. Deze randvoorwaarden zijn van essentieel belang voor borging van professionele autonomie.
Naar verwachting zullen de genoemde ontwikkelingen in het laboratoriumlandschap zich doorzetten. De directe invloed van artsen-microbioloog en klinische chemici op de besluitvorming over verzelfstandiging en uitbesteding is beperkt en naast kwaliteit spelen ook andere factoren zoals de impact op de financiële positie van ziekenhuizen een rol. De vraag is dan ook niet zozeer welk model wenselijk of onwenselijk. Het project richt zich daarom op hoe de beroepsgroepen vanuit hun perspectief:
- Kunnen werken zoals de beroepsgroep beoogt conform hun beroepsprofiel.
- In de verschillende organisatievormen de randvoorwaarden voor kwaliteit kunnen borgen.
- Op basis van deze inzichten bestuurders (en medische specialisten) van ziekenhuizen handvatten en input mee kunnen geven bij de besluitvorming over laboratoriumdiagnostiek.
De twee wetenschappelijke verenigingen hebben daarom aan SiRM, een strategisch adviesbureau in zorg, gevraagd te beschrijven wat de ontwikkelingen in het laboratoriumlandschap zijn met een overzicht van de verschillende (nieuwe) organisatievormen, en te identificeren op basis van het beroepsprofiel wat relevante randvoorwaarden zijn die geborgd moeten zijn in deze nieuwe organisatievormen. Het uiteindelijke doel is te komen tot zo concreet mogelijke handvatten aan (leden van de NVMM en NVKC) om zorgprofessionals en bestuurders van zorgorganisaties zoals ziekenhuizen bij besluitvorming over de organisatie van laboratorium diagnostiek concrete handelingsperspectieven te bieden.
Namens de NVMM participeren meerdere leden via werksessies en interviews. Om een breed gedragen beeld op te halen zal op korte termijn een vragenlijst naar alle RGS-leden worden verstuurd met het verzoek deze in te vullen. De uitkomsten van dit onderzoek zijn van belang voor de toekomstige positionering van ons vak. Het is daarom belangrijk dat zo veel mogelijk RGS-leden deze vragenlijst in vullen opdat de uitkomsten representatief en bruikbaar zijn.
Vanuit de NVMM zijn Bjorn Herpers en Akke van der Bij door het bestuur gemandateerd als lid van de projectgroep, die de voortgang van het project bewaakt en indien nodig bijstuurt. De projectgroep bestaat verder uit Lianne Boesten (NVKC), Wouter Tiel Groenestege (NVKC), Belinda van de Lagemaat (FMS), Jan-Peter Heida (SiRM), Emma Brocken (SiRM) en Alexander Borgstein (SiRM).
Terug naar overzicht